معرفی سایت پروژه مجموعه استادیوم های تنیس ایران مال

شناخت استاندارد ها و بررسی  طراحی معمارانه ی  زمین تنیس

در این قسمت به تحلیل و بررسی یک نمونه طراحی شده زمین تنیس  می پردازیم و تمام زوایای معماری آن، چه عملکردی و چه زیبا شناختی را مورد بررسی قرار میدهیم که با مهارت کامل در مهندسین مشاور معماری زما طراحی شده است. ابتدا با شناخت کامل از استاندارد ها و اصول طراحی زمین تنیس  به درک مطلوبی از معماری خواهیم رسید که تحلیل پروژه را کاربردی تر درک کنیم.

مطالعات اولیه ساخت زمینهای تنیس

اهمیت زمینهای تنیس طی ادوار گذشته تابه حال دلیلی بر ازدیاد وتنوع سطوح زمین گردیده است. در انتخاب زمین تنیس بر اینکه چگونه بازیکنان در آن حرکت می­کنند و سرعت بازخورد توپ چگونه است باید توجه نمود. قبل از انتخاب تجیزات لازم اولین نکته انتخاب نوع سطح زمین است، که بازیکن چگونه خود را با آن زمین وفق دهد.

همچنین محدودیتهای ایجاد شده برای انواع آب و هوا، فصول و نگهداری و تعمیرات مورد نیاز برای زمین های تنیس باعث شناخت و انتخاب  بهتر زمین ها شد.

ابعاد استاندارد زمین تنیس

اندازه خط­کشی­ های زمین برای مسابقات تک­نفره و دبل در شکل زیر به نمایش در آمده است.

انواع زمین

تنیس بطور کلی بر روی چهار نوع زمین متفاوت انجام می­شود. زمینهای خاک رس و هارد کورت و چمن و زمینهای سر پوشیده بنام کارپت، بر همین اساس در یک سال مدت برگزاری مسابقات به چهار فصل تقسیم می­شود که طولانی ترین آن خاک رس و کوتاه ترین هم زمین چمن هستند. در بین گرند اسلم ها هم دو گرند اسلم استرالیا و آمریکا از هاردکورت و فرانسه و ویمبلدون بترتیب از خاک رس و چمن استفاده می­کنند.

شیب بندی

به منظور داشتن یک زمین ایده آل ترجبحاً می بایست شیب زمین تنیس در یک جهت و به صورت عرضی و در جهت مسیر زهکشی طراحی گردد.اقلیم منطقه  نیز  اعم از آب و ﻫﻮا، ارتفاع، باد، دما نیز تاثر بسزایی در طراحی معماری می­گذارد.

امکانات و ملزومات

فضای­ مناسب، برای هر نوع  ورزشی، یک امر حیاتی است، امکانات (facilities) نقش حیاتی در رشد و شکوفایی ورزش بازی می کنند،  با انتخاب امکانات مناسب،  مخاطبان حتی از نظاره کردن ورزش لذت می برند و انتخاب اشتباه امکانات منجر به تاثیرات منفی بر مخاطب و نگرش ها خواهد شد.

نورپردازی

هدف از سیستم روشنایی در زمین تنیس، تامین دید بازیکنان و تماشاچیان و حصول اطمینان از تسلط کافی ایشان بر روند بازی می­باشد.توپ،  صرف نظر از مکان و یا سرعتش، همواره بایستی به وضوح قابل دیدن باشد. دید خوب نیاز به وجود کنتراست کافی بین اشیا و پس زمینه، سطح روشنایی و توزیعهمگون و یکنواخت نور در سرتاسر زمین بازی می­باشد.

طراحی زمین تنیس در فضای باز (Outdoor Court)

در زمین تنیس های فضای باز، به علت عدم تکیه بر پوشش سقف دو نکته ی اساسی را باید به دقت در نظر گرفت :

جانمایی جغرافیایی

دو اصل حاکم بر جانمایی جغرافیایی زمین تنیس وجود دارد:

موقعیت خورشید.

اثرات سایه بر روی سطح زمین.

فنس سیمی دور زمین

هدف از نصب فنس، رسیدن به دو هدف اصلی است:

– جلوگیری از خروج توپ از منطقه بازی.

– تامین امنیت.

فنس پشت زمین (backstop)

ارتفاع فنس پشت بستگی به آنچه که در پشت آن است. حداقل ارتفاع حصار وابسته به محل زمین بازی و مشکلات و خطرات مرتبط با خارج شدن  توپ از محدوده زمین است. ارتفاع حداقل به طور معمول ۳.۰ متر باشد، اگر چه شرایط خاصی ممکن است نیاز به ارتفاعی بالاتروجود داشته باشد،  برای مثال، اگر زمین بازی نزدیک به یک جاده و یا منطقه مسکونی باشد.

فنس کناری (Sidestop)

   sidestop باید به همان ارتفاع backstop باشد، با حداقل ۶/۰ متر از فاصله از backstop ، با ۹/۰ متر که توصیه می شود. که در آن یک   sidestop    استفاده می شود، محلی که sidestop قرار است استفاده شود نباید کمتر از ۰.۹ متر در ارتفاع باشد.

ورودی

به تعداد کافی ورودی باید نصب شود تا ورود و خروج از هر دو سمت زمین ممکن باشد و بازیابی توپ به سادگی انجام پذیرد. همچنین باید دسترسی برای بازیکنان با  صندلی چرخدار و هر گونه تجهیزات تعمیر و نگهداری آسان باشد.

حال با شناخت به تمامی جنبه های معماری زمین تنیس  به  بررسی پروژه می­پردازیم.

معرفی سایت پروژه زمین تنیس ایران مال

پروژه احداث زمین های تنیس ایران مال در فضایی به وسعت تقریبی ۳۷۰۰ متر مربع و ابعاد حدودی ۳۸ *۵/۹۶ متر تعریف گردیده است. این مجموعه در طبقه R۵ قرار دارد که از شمال با قسمت North connector ، از شرق با مجموعه منحصر به فرد باغ ایرانی و از غرب با قسمت Carshow همجوار می باشد.

این مجموعه دارای الزاماتی طبق نظر پیشنهادی کارفرما بوده که ذیلاً به برخی از موارد آن اشاره می گردد:

۱-احداث زمین تمرین تنیس مطابق با استانداردهای بین المللی به تعداد ۲ عدد

۲-احداث استادیوم تنیس با حداقل جایگاه ۱۰۱۲ نفری (طبق کانسپت اولیه مشاور) با قابلیت برگزاری تورنمنت های بین المللی

۳-احداث سالن ورزشی اسکواش به تعداد حداکثر ۴ عدد در مجاورت مجموعه تنیس

۴-جانمایی امکانات اداری-رفاهی از جمله لابی، اتاق مدیریت، سرویس بهداشتی، رختکن و ….

۵-جانمایی امکانات تفریحی از جمله بوفه، فود کورت، کافه تریا و ….

۶-جانمایی امکانات تجاری از جمله فروشگاه های تخصصی تنیس

۷-هماهنگی مصالح و متریال های مورد استفاده در پروژه با کانسپت اصلی طرح که توسط شرکت NORR کانادا ارائه گردیده است

۸-غیر انتزاعی بودن سازه و پوسته استادیوم با فضای اطراف و الهام گرفتن از شکل فضایی سازه های پیرامونی

۹-با توجه به تغییر طرح اصلی پروژه از زمین تمرینی بسکتبال و سالن های مربوطه به استادیوم تنیس و اماکن تجاری و تفریحی آن و تغییر باربری سازه، سبک سازی طرح از الزامات بدیهی پروژه می باشد.

محدودیت های طرح

پیرو بررسی های بعمل آمده نقشه های تایید شده نهایی سایت در قسمت بام و برداشت های اولیه کارشناسان این شرکت از محل پروژه و مطابقت وضعیت موجود با نقشه های یاد شده محدودیت ها و معارض ذیل عنوان میگردد:

۱-سازه فلزی اجرا شده در ضلع شرق استادیوم حد فاصل محورهای ۲۸ الی ۳۱ به عرض حدودی ۱۳ متر جهت تاسیسات الکتریکال و تهویه باغ ایرانی تعبیه شده است، که این فضا با توجه به کاربری آن در صورت عدم بکارگیری تمهیدات لازم در خصوص عایق کاری صوتی مناسب منجر به ایجاد آلودگی صوتی شده و از کارایی استادیوم احداثی طبق ضوابط و آیین نامه بین الملل به شدت می کاهد.

۲-علاوه بر آن ارتفاع سازه یاد شده بگونه ای می باشد که سایه اندازی آن در طول روز بر روی استادیوم و زمین های تنیس مجاور باعث ایجاد اختلالات بصری برای بازیکن های در حال ورزش خواهد گردید و از کیفیت و کمیت استاندارد های پروژه طبق ضوابط فدراسیون جهانی خواهد کاست.

۳-را پله و آسانسور های تعبیه شده در حد جنوب شرقی و شمال شرقی استادیوم به شماره های ۶ و۷ که جهت دسترسی عمومی می باشد، در محلی واقع شده که با حریم اختصاص یافته به فضای استادیوم تداخل دارد و در هنگام برگزاری تورنمنت و مسابقات کاربری استادیوم را تحت شعاع قرار می دهد که می بایستی تمهیدات خاصی در این زمینه از طرف کارفرما صورت پذیرد.

۴-با توجه به قرار گرفتن پوسته خارجی قسمت Carshow در حد غربی پروژه حد فاصل محورهای ۲۰ الی ۲۴ محدودیت هایی در خصوص طراحی جایگاه ها و سکو های استادیوم در این ضلع ایجاد نموده که از آن جمله می توان به تداخل حریم عبور و مرور در مرز مشترک این دو سازه و محدودیت اجرای ارتفاع سکو ها به جهت بر هم نزدن کانسپت طرح را، در آن قسمت برشمرد.

۵-جانمایی ۲ عدد باکس سازه ای مربوط به تخلیه گازهای آلاینده و دود ناشی از حریق احتمالی (Smoke extract) در حد شمالی سایت و در ضلع جنوب north connector ، که نزدیکی آن به زمین های تنیس می تواند در مواقعی که به کار گرفته می شود احتمال ایجاد آلودگی صوتی و تنفسی نموده و در ادامه فعالیت ورزشکاران را متوقف نماید که در رابطه به نظر میرسد می بایستی تمهیداتی با مشاور طرح در زمینه تاسیسات مکانیکال صورت پذیرد.

۶-عبور درزهای انقطاع سازه (expansion joint) از محل زمین های تنیس و استادیوم (یک مورد طولی و دو مورد عرضی) باعث می گردد تا نتوان به راحتی لایه های مربوط به زمین های تنیس را مطابق با استاندار ها اجرا نمود که در این مورد نیاز به مطالعات خاص سازه ای و لرزه ای در خصوص انتقال حرکت های جانبی و عمودی سازه های ذکر شده به خارج از محدوده زمین می باشد.

۷-اجرای سازه فلزی مرتفع در ضلع غربی سایت و در فاصله تقریبی ۷۰ متری مجموعه و مشرف بودن آن، اختلالاتی در حریم خصوصی فضای زمین ها و استادیوم ایجاد خواهد نمود.

۸-با توجه به اینکه استادیوم و اماکن مربوطه در روی بام اجرا می شود و با توجه به تغییر طرح اولیه، در طراحی سازه مذکور لحاظ نمودن محدودیت هایی به لحاظ سبک سازی، بارگذاری، قرار گرفتن محل ستون ها، اجرای فونداسیون و ….. بدیهی می باشد و این امر سیاست کلی را تداعی می نماید که در طراحی و ساخت پروژه تا حد امکان از مصالح سبک استفاده گردد.

 ایده طرح

ایده شکل گیری پروژه، جدا شدن و بلند شدن پوسته های تکرار شونده­ی سایت در اثر نیروها و انرژی های  برآمده از وجود استادیوم است؛

 که در نتیجه ی آن بدنه و کالبد استادیوم از چرخش و کنارهم قرارگیری پوسته ها، به عنوان عامل سازمان دهنده طرح،‌ شکل می‌گیرد.

پوسته هایی که وجه رویی آن، سرامیکی و در هماهنگی با کانسپت پروژه تهران مال و وجه زیرین از چوب ترمو می­باشد.

با برخاستن پوسته ها از زمین، وجه چوبی آنها نمایان شده و سطوح و جداره های پروژه را شکل می دهند، رمپ های دسترسی، ورودی های اصلی و فرعی و بدنه جایگاه ها از امتداد پوسته های سایت به وجود آمده اند به طوری که جمعیت را به دنبال خود می کشند و آن را هدایت می کنند.

بدین ترتیب پروژه ای برخاسته از بستر طرح و در عین حال با حس فضایی منحصر بفرد و در خور یک استادیوم تنیس شکل می گیرد که خاطره خود را در ذهن مخاطب خود باقی خواهد گذاشت.

طرح پیشنهادی فوق با توجه به مباحث مطرح شده در بند ۶-۱ و نیز الزامات پیشنهادی کارفرما محترم و با توجه به پیاده نمودن استاندارد های فدراسیون جهانی تنیس دارای ویژگی هایی به شرح ذیل می باشد:

مجموعه فوق با نظر به محدودیت های ابعادی دارای یک زمین تنیس اصلی و دو زمین تمرینی می باشد

با توجه به کانسپت اولیه مشاور طرح مبنی بر احداث استادیوم با گنجایش حداقلی ۱۰۱۲ نفر، طرح ارائه شده دارای ظرفیتی معادل حداقل ۱۵۶۰می باشد که قابلیت برگزاری مسابقات معتبر بین المللی از جمله davis cup  و futures را دارا خواهد بود.

مجموعه فوق دارای ۲ عدد سالن مجهز اسکواش در مجاورت استادیوم تنیس می باشد

کلیه امکانات اداری-رفاهی تا حد امکان مطابق با استاندارد های جهانی برای مجموعه فوق در نظر گرفته شده است که از آن جمله می توان به :

اتاق مدیریت به متراژ ۳۲ متر مربع

رختکن به متراژ ۶۴ متر مربع

اتاق سرداور به متراژ ۴۰ متر مربع

اتاق داوران خط به متراژ ۴۰ متر مربع

اتاق کنفرانس به متراژ ۴۰ متر مربع

اتاق security به متراژ ۲۰ متر مربع

اتاق خبرنگاران به متراژ ۱۸ متر مربع

اتاق فوریت های پزشکی به متراژ ۳۲ متر مربع

اتاق انتظامات به متراژ ۲۰ متر مربع

لابی مجموعا به متراژ ۳۵۰ مترمربع

سرویس بهداشتی مجموعا به متراژ ۲۲۵ مترمربع

انبار به متراژ ۲۲ مترمربع

با توجه به واقع شدن مجموعه فوق در پروژه ایی تفریحی-گردشگری سعی بر آن شده که در طرح فوق امکانات و تجهیزات در خور شان مراجعه کنندگان مجموعه طراحی و پیشبینی گردد که بر همین مبنا فود کورت و رستوران و کافه تریا VIP جمعاً به متراژ ۲۱۰ متر مربع در اطراف استادیوم تنیس جانمایی شده است

نظر به تخصصی بودن ورزش تنیس و اسکواش، مجموعه ی تجاری ارائه کننده ملزومات ورزشی مربوط به تنیس و اسکواش به متراژ حدودی ۱۰۰ متر مربع جانمایی و طراحی گردیده است

مشخصه بارز کانسپت اصلی طرح مربوط به شرکت NORR کانادا استفاده از متریال سرامیک کرم رنگ و پوسته خارجی نما می باشد. بنابراین در طرح پیشنهادی سعی بر آن شده که پوسته فضایی استادیوم و به طور کل مجموعه تنیس تلفیقی از مجموعه متریال های سرامیک و چوب باشد که این امر علاوه بر منطبق بودن با طرح و ایده اصلی زیبایی بصری خاصی نیز به مجموعه فوق خواهد بخشید که به تفصیل در بالا به آن اشاره شده است

با نگاهی به سایت فوق و با در نظر گرفتن وجود سازه های فضایی منحصر به فرد باغ ایرانی و Carshow ، در طرح پیشنهادی سعی بر آن شده که تا حد امکان پوسته خارجی و سازه فضایی استادیوم تنیس قرابت قابل توجهی با سازه ی فوق الذکر داشته باشد

با توجه به تغییر طرح اولیه از مجموعه زمین های بسکتبال به مجموعه استادیوم و اسکواش و نیز قرار گرفتن آنها در فوقانی ترین قسمت سازه، در طراحی استفاده از متریال های سبک طبق آخرین فناوری های نوین ساختمانی به جهت سبک سازی هر بیشتر در دستور کار قرار دارد.

 همچنین با توجه به محدودیت های موجود در امر اجرا و طراحی که به تفصیل در بخش ۶-۲ به آن پرداخته شد، در طرح پیشنهادی فوق تا حد امکان سعی بر پوشش و مرتفع نمودن آنها شده است که مواردی از آنها به شرح ذیل عنوان می گردد:

وجود سازه فلزی مربوط به تاسیسات الکتریکال و تهویه باغ ایرانی و همجواری آن با استادیوم تنیس و نیز ارتفاع حدودی ۵/۱۰ متری آن که منجر به بروز سایه در زمین در اکثر ساعات روز می شود که این امر مغایر با ضوابط و مقررات تنیس جهانی می باشد به همین دلیل معماری اولیه طرح مبنی بر طراحی سکو ها و جایگاه ای استادیوم به صورت متقارن و با شیب یکسان در هر چهار طرف ( شمال، جنوب، شرق و غرب) تغییر پیدا کرد و تعداد ۵ ردیف از سکو های ضلع غربی کاسته و به ضلع شرقی اضافه شد که این امر علاوه بر تامین ارتفاع مورد نیاز منجر به همتراز شدن فوقانی ترین قسمت جایگاه با سقف سازه جانبی گردید، به همین دلیل معضل ایجاد سازه بر روی زمین مرتفع می گردد

همچنین جهت اطمینان از عدم مزاحمت نورهای اضافی و غیر یکنواخت بر روی زمین تنیس پوسته ای فضایی که نقش سایه بان را ایفا می کند طبق ضوابط یاد شده در فصل سوم (ضوابط طراحی استادیوم) ، طراحی گردید که کاملاً منطبق با ایده اولیه شکل گیری طرح فوق ( بند ۶-۳) می باشد

با دقت به شکل زیر، در طراحی اولیه سعی بر ایجاد مجموعه ای که در هنگام مسابقات و تمرین حافظ حریم مربوط به فضای اختصاص یافته به تنیس بشود، شده است. به همین منظور به دلیل وجود ۲ دستگاه باکس راه پله به شماره ای ۶ و ۷ در محدوده جنوب شرقی و شمال شرقی سایت و همچنین اختصاص آن به فضای عمومی مال، تصمیم بر آن شد تا مسیر رفت و آمد و کریدور ها به داخل استادیوم و دیاگرام های دسترسی به نوعی جداسازی شود. به همین منظور با استفاده از پوسته های جدا شده از زمین و گردش آن در اطراف مجموعه مسیر های دسترسی به پروژه طراحی و ارائه شده است

به دلیل نزدیکی سازه Carshow و وجود حریم حدودی ۴ متری برای گردش بازدید کنندگان در اطراف آن، و با نظر به محدودیت در عرض سایت موجود، در طراحی صورت گرفته طبق شکل زیر سعی بر مرتفع نمودن تداخل مرز مشترک ۲ سازه احداثی فوق الذکر گردید.