حس سیزدهم ، خاطره معماری کهن خانه های ایرانی، با آن فضاهای گرم و متنوع اندرونی و بیرونی ، امروزه بسیار کمرنگ شده است. شاید تنها لابه لای روایت های مادر بزرگ و تکه های عکس آلبوم های قدیمی رشته های از هم گسسته فضاهای گمشده ای را می جوییم که پاسخگوی جزئی ترین نیازهای ارتباط انسانی بود، جهانی منحصر به فرد برای تامین آسایش همه اهالی منزل و برای تمامی امورات زندگی، با قابلیت تفکیک دنیای شخصی ساکنین خانه از مهمانخانه و مهمان.
پروژه خیابان سیزدهم نیز بر آن است تا با تمرکز بر همان حس ارتباط بین انسانها در فضاهای معماری گذشتهٌ این سرزمین، تصویری نوین از “خانه ایرانی” با زبانی فرامدرن ارائه دهد. در این رهگذر، تمامی فضاهای مورد نیاز در سطوح مختلف ارتباط یک انسان در طراحی رخ می نماید.
در تعریفی دقیقتر، برنامه فیزیکی پروژه در برگیرنده طیفی از فضاهای مختلف خصوصی (ارتباط با خود)، نیمه خصوصی (ارتباط با اعضای خانواده)، نیمه عمومی (ارتباط با دوستان و همسایگان) و عمومی (ارتباط با افراد دیگر اجتماع) است.
اما قلب تپنده این خانه پس از گذر از ورودی شکل می گیرد. آنجا که با نوعی منطقه تقسیم روبرو می شویم. گویی خاطره گذر از هشتی و راهروی هزار توی پس از آن که مانع از نگاه اغیار به داخل منزل می شد، بار دیگر زنده می شود. طراح در پی ایجاد درنگی در کاربر برای رویارویی با دو فضای متفاوت است. این مرز با دیواری بر آمده از سقف آغاز و با تعبیه نشیمنگاهی برای استراحت کوتاه مدت و شاید گپ و گفتی با همسایه کامل می شود. پس از آن، این کاربر است که با انتخاب میان دو عرصه کلی خصوصی و عمومی مواجه می شود و راه به مقصد می برد.
از دیگر فضاهای موجود در حس سیزدهم که با الگو قراردادن نمونه های کهن و دارای مطبخی در عرصه های دور از فضای زندگی شکل گرفته است، آشپزخانه درونی برای پرهیز از پخش بو و نشان دادن آشفتگی حین کار است. بار دیگر در هم نشینی فیزیکی طیف فضاهای شخصی و همگانی، معماری در پی ایجاد حائلی کاربردی و با قابلیت تحقق معانی و خصایل است. پس فضایی نیمه عمومی، غیر علنی و درعین حال صمیمی با محوریت شومینه حادث می شود. در اینجاست که طراح با دانستن اینکه وجود فضاهای حدفاصل خود به اندازه حوزه های اصلی اهمیت دارد، باز به الگوهای معنایی گذشته رجوع می کند و فضایی شکل می گیرد که با ظاهری کاملا امروزی یادآور اتاق کرسی و جایگاه آن در فرهنگ و سنت ایرانی، جلوس کاربران گرداگرد آن و احیانا مباحثه ی خودمانی میان آن هاست.
شومینه ای که از یک سو حرارتی فیزیکی در فضا ایجاد می کند و از سویی دبگر گرمابخش محیط و و دل های ساکنین خانه با گردآوری آنان نزد یکدیگر است، عنصری اصلی که هسنه شکل دهنده مبلمان پیرامون خود، عطف و مفصلی برای یک جریان پیوسته و ارتباط میان معماری، مبلمان و کاربری است، چرا که در مقیاس خرد نیز جهت یکپارچگی طرح ، گفت و گویی میان معماری و مبلمان فضاها شکل می گیرد،همچنان که اگر یک اصل سازندگی مشهودتر از سایر اصول در کارهای آفریدگار باشد، اصل تبعیت فرم از مقصود است. پس قالبی که برای تصویر کردن صورت مبلمان فضاها در نظر گرفته می شود، هریک از سوژه ها را برآمده از آسمانه و جداره ی مجاور خود بنیان می نهد. گویی با جا به جا شدن انسان معماری نیز به حرکت در می آید، این همان معماری پویا و رونده است و نتیجه آن تنوعی که تنها چاشنی زندگی نیست، بلکه سرمایه‌ی محتوا و اصل آن است.
“حس سیزدهم” پروژه معماری داخلی آپارتمانی متعلق به خانواده ای جوان، 4نفره و با دو فرزند است. خانواده ای که از یک سو همچنان پارادایم های فرهنگ اصیل ایرانی بر آن حاکم است و از سویی دیگر اشتیاقی منحصر به فرد برای نوعی زندگی مطابق با ظواهر عصر مدرن. “می خواهیم قالب شکل گیری خانه ما امروزی باشد.” ، “خانه هایی که می بینیم به قسمی طراحی نشده اند که از مزاحمت های صوتی و دیداری گوشه و کنار در انان باشند” ، “می خواهیم محرمیت در سازماندهی فضایی خانه ما به چشم آید” این جملات اولین توضیحاتی که کارفرما در تشریح خواسته های خود بیان کرد و پروسه طراحی با هدف قرار دادن تفکیک عرصه های مختلف فضایی مطابق با نیاز و خواست خانواده پیش رفت.